ความผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกัน

โรครูมาตอยด์ เป็นโรคเกิดจากความผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกันประเภทภูมิต้านทานเนื้อเยื่อตนเอง เรียกว่า autoimmune disease เกิดจากระบบภูมิคุ้มกันจำเซลล์ในร่ายกายไม่ได้ เข้าใจว่าเป็นสิ่งแปลกปลอม จึงสร้างภูมิต้านทานต่อเซลล์เหล่านั้นของร่างกายของตนเอง เกิดโรคต่างๆ มากมาย ขึ้นอยู่กับว่าเป็นภูมิต้านทานต่อเซลล์ชนิดใด

โรครูมาตอยด์ หรือโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ (Rheumatoid Arthritis) เป็นโรคเรื้อรังชนิดหนึ่ง ที่ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายสร้างสารขึ้นมา แล้วเกิดต่อต้านตัวมันเอง โดยที่สารดังกล่าวไปต่อต้านอวัยวะที่สำคัญที่สุดก็คือ ข้อ โรคนี้พบได้บ่อยส่วนใหญ่ จะพบในผู้ป่วยวัยกลางคน และพบในเพศหญิงมากกว่าเพศชายแต่ส่วนใหญ่ผู้ป่วยจะเป็นผู้หญิง อายุ 30-40 ปี  ผู้ป่วยบางรายปวดมาเป็นปีแล้วพึ่งมาตรวจ จนกระทั่งโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์กินเข้าไปในเนื้อกระดูก ทำให้ข้อหงิกงอผิดรูป ลักษณะเด่นคือ มีการเจริญงอกงามของเยื่อบุข้ออย่างมาก เยื่อบุข้อนี้จะลุกลามและทำลายกระดูกและข้อในที่สุด โรคนี้เป็นได้ทั้งระบบข้อ ตา ประสาท กล้ามเนื้อ             เมื่อเป็นโรครูมาตอยด์ เยื่อบุข้อจะมีการเจริญงอกงามและมีการหนาตัว จากนั้นจะลุกลามทำลายกระดูกและข้อในที่สุด ในระยะแรกผู้ป่วยส่วนใหญ่จะมีอาการอ่อนเพลีย ปวดตามข้อ เมื่อมีอาการชัดเจนข้อจะมีการบวม ร้อน และปวด โรคนี้สามารถเป็นได้กับทุกข้อของร่างกาย โดยเฉพาะข้อของนิ้วมือ ข้อมือ ข้อเข่า ข้อเท้า และข้อนิ้วเท้า อาการของข้ออักเสบจะเป็นแบบค่อยเป็นค่อยไป ในบางคนอาจมีอาการรุนแรงแบบเฉียบพลันได้ หรืออาจมีไข้ เบื่ออาหาร และน้ำหนักลด หรือคนที่มีอาการรุนแรงจะมีตุ่มขึ้นตามตัวได้

ปัจจัยที่มีผลต่อการเพิ่มภูมิคุ้มกันร่างกาย

อาหาร    - การกินอาหารหลากหลาย

                - อุดมวิตามินเกลือแร่ครบถ้วน อาหารแคลเซียมสูง จะช่วยสร้างกระดูกแข็งแรง

               - ควรหลีกเลี่ยงอาหารที่หวานจัด กาแฟ แอลกอฮอล์ อาจจะทำลายข้อและกระดูก

               - การรับประทานผักควรรับประทานผักที่หลากหลายสีในหนึ่งวัน

น้ำหนักเกินมาตรฐาน : การรักษาน้ำหนักตัวให้เหมาะสม จะช่วยให้อาการนี้ไม่กำเริบ

การออกกำลังกาย : การออกกำลังกายที่ดีจะช่วยให้ข้อได้เคลื่อนไหวอย่างเหมาะสม เกิดการสูบฉีดเลือดไปเลี้ยงเนื้อเยื่อรอบข้อ ถ่ายเทของเสียออกมา ทำให้สุขภาพข้อดีขึ้น

การพักผ่อนและการบริหารร่างกาย: การพักผ่อนจะช่วยให้ผู้ป่วยรู้สึกดีขึ้น ไม่มีอาการอ่อนเพลีย แต่การพักจะต้องสมดุลกับการบริหารร่างกายเพื่อไม่ให้ข้อติดขัด 

สภาพแวดล้อม: ไม่ควรสูบบุหรี่เพิ่มความเสี่ยงที่จะเกิดโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ 

วิธีป้องกันและดูแลรักษาสุขภาพ

-  ผู้ป่วยควรรักษาทางกายภาพบำบัดร่วมไปด้วย เช่น การใช้น้ำร้อนประคบ การแช่หรืออาบน้ำอุ่น 

-  ต้องเคลื่อนไหวข้อ และฝึกกายบริหารเป็นประจำทุกวัน อย่าอยู่นิ่งๆ เพราะยิ่งอยู่นิ่ง ข้อยิ่งแข็งฝืดและขยับยากยิ่งขึ้น

- ไม่ควรซื้อยาชุดกินเอง เพราะแม้จะช่วยให้อาการทุเลาได้ แต่ก็อาจเกิดโทษจากยาสเตียรอยด์ หรือยาอันตรายอื่นๆ ที่ผสมอยู่ในยาชุด  

-  ควรรู้ร่างกายของตัวเอง ว่าเมื่อใดควรพักข้อที่อักเสบ และเมื่อใดควรให้ข้อนั้นออกกำลังกาย จะช่วยให้รับมือกับโรคได้ดีขึ้น

-  การออกกำลังกายในสภาพไร้น้ำหนัก เช่น ว่ายน้ำ เป็นวิธีดีที่ที่สุดสำหรับผู้ป่วยโรคข้ออักเสบ  

-  การนวด จะช่วยบรรเทาความเจ็บปวดให้ทุเลาลงได้ ส่วนการใช้ยาทาในรูปครีมทาถูนวดหรือยาหม่อง จะช่วยให้หายปวดได้ชั่วคราว